VISAO MISAO OBJECTIVO HAKSESUK BOLA FH KKN HOME FH LPV ARTIGOS FH MUZIKA LIA MENON FH RESPONDE

20160802

SALVA ITA NIAN DEMOKRASIA

SALVA ITA NIAN DEMOKRASIA

Fenomena politika agora ha’mosu presepsaun negativu ba Politika-nain sira. Ema barak hahu iha presepsaun katak POLITIKA NE’E FOER duni (hanesan Bella Galhos nian posting iha FB). Politika-nain sira identiku ho bosok-ten, lohi povu atu hetan votus deit, korupsaun, familiarismu, adulteru politiku (perselingkuhan politika) hodi hametin “stutus quo”, mafia tun-sae atu ses husi responsabilidade justisa, no seluk-seluk tan.

Fenomena ne’e bele lori dezastre ba ita nian rejime “Estado do Direito e Democratico”, lei sei la hetan respeitu huhu husi maun Boot sira to’o Alin Kiik iha bairo-bairo, ema ida-ida buka justisa ho liman rasik – tanba justisa la lao ho serteza juridika no justu ba ema hotu. Justisa la lao efetivu tanba Maun Boot sira iha Parlamento no Konsellu Ministru iha tinan 2014 – liu ba halo uzurpasaun poder ba tribunal.

Iha sorin seluk, povu hahu lakon konfiansa ba politika nain sira no bele afeta partiipasaun ba eleisaun tuir-mai. Katak povu hahu iha konsiensa katak ita ba hili ema sira iha eleisaun hanesan deit “HATUR EMA SIRA NE’E IHA RIKU-SOIN MUNDU NIAN KADUNA ROHAN-LAEK”. Tanba bainhira ita hili ema ruma sai deputadu depois sai ministro no titular orgaun soberania, maka ema sira ne’e automatikamente tama ona ba MORIS DIAK ROHAN LAEK tanba Politika Pensaun Vitalisia mak garante ba kondisaun ne’e. Bainhira ema ruma sai ona deputadu ka ministru nia lakohi ona fila fali ba povu baibain bainhira la asume ona kargu hirak ne’e. No situasaun ne’e mak ha’mosu konsiensia ba GOLPUT (golongan putih) hahu aumenta. Se “Golput” aumenta maka sei halo governasaun ne’ebe mosu sei frazil, tanba partisipasaun povu hodi konstitui governu kiik ka laiha lejitimidade forte no bele munu bainhira deit. Nomos se governasaun frazil sei mantein estatutu Timor-Leste nudar Estado Frazil no susar atu hakat ba Estado Rezilensia.

Tendensia ba “dezastre demokrasia’ ne’e mosu, alemde tanba Politika Pensaun Vitalisia nomos tanba lei eleitoral no partidu politika ne’ebe asegura politika-nain sira hodi laiha responsabilidade ba ninian konstituente. Nune se ita lakohi atu husik “dezastre” mosu ka nasaun ne’e monu ba Visiu Mafiozu Politika, maka mai ita ezije atu hamosu mudansa politika:

1) Altera Lei Eleisaun Jeral ba Parlamentar, hodi muda husi rejime "Lista Feixada" ba "LISTA ABERTA NE'EBE POVU BELE HILI DIREITAMENTE NINIAN REPREZENTANTE IHA KADA PARTIDU NO LAOS HILI SIMBOL PARTIDU KA SIMBOL MAUN BOOT DEIT;

2) Altera Lei Partidu Politiku hodi ESTABELESE KONTROLU HUSI COMITE CENTRAL ka DIRESAUN SENTRAL PARTIDU sira ba sira nian delagadu sira ne’ebe tuur iha Governasaun (Parlamentu ka Konsellu Ministru). Se Deputadu ka ministru ida la obdese politika husi partidu politika tenki hetan sansaun hodi demite ka dada tiha nia husi kargu ne'e – no labele "nakfilak a'an" ba sai independente. Tanba momentu eleisaun, povu hili ema iha partidu nian mahon, laos ema independente.

Se ita boot sira preukupa ho ita nian demokrasia, favor hatutan ezijensia ne’e. Se la preukupa, la buat ida. Konsekuensia ita nian hotu.

Hakoak.

Ze Luis de Oliveira
https://www.facebook.com/ze.luisoliveira.35

Sem comentários:

Enviar um comentário

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.